? در این مقاله قصد داریم تا به بررسی موضوع استفاده از هوش اجتماعی برای حضور موثر و مفید در شبکه های اجتماعی بپردازیم.

سلام به همه همراهان همیشگی لاین استور، مشاور و مجری آموزش و تبلیغات در شبکه های اجتماعی؛در ابتدا تعریفی از هوش اجتماعی بیان می شود و سپس موضوع مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد.

هوش اجتماعی یعنی توانایی شخص برای دستیابی به اهدافی که در موقعیت‌های خاص اجتماعی دارد. بعضی از پژوهشگران هوش اجتماعی را از دیدگاه شخصیتی و بعضی دیگر از دیدگاه روان شناسی مورد بررسی قرار می دهند.

از دیدگاه روان‌شناسی هوش اجتماعی به‌عنوان یک هوش عمومی مطرح است که در موقعیت‌های اجتماعی یا توانایی فرد و مدیریت افراد به بکار برده می شود. اما از نظر پژوهشگرانی که نفوذ اجتماعی را از دیدگاه شخصیتی مورد بررسی قرار می دهند، بیان می‌کنند که رفتار اجتماعی ناشی از هوش است و تفاوت‌های اشخاص در رفتار اجتماعی از تفاوت آن‌ها در دانششان سرچشمه می‌گیرد.

یعنی به طور ساده می توان گفت، هوش اجتماعی به‌ عنوان توانایی کنار آمدن با دیگران، آگاهی از مسائل اجتماعی و توانایی برقراری ارتباطات بین فردی و همکاری با دیگران تعریف می شود و با فعالیت‌های افراد در اجتماع ارتباط زیادی دارد.

این که فرد توانایی درک و مهار هیجانات و احساسات خود را در موقعیت‌های مختلف داشته باشد و در موقعیت های مختلف، تصمیمی صحیح اتخاذ کند، نشان از هوش اجتماعی بالای وی می باشد. این فرد می داند که چگونه هیجانات و احساسات خود و دیگران را کنترل و هدایت نماید.

افرادی که هوش اجتماعی بالایی دارند، در زمینه‌های شناسایی، درک و کنترل احساسات از استعداد و مهارت‌های لازم برخور دارند. به بیان دیگر هوش اجتماعی، در رفتار اجتماعی افراد ظاهر می شود. به این معنی که، افرادی که بتوانند با دیگران روابط رضایت آمیز و ارتباطی مؤثر داشته باشند، هوش اجتماعی مناسبی دارند.

فضای مجازی نیز مشابه زندگی واقعی افراد نیازمند رعایت آداب و رفتارهای صحیح از سوی کاربران فعال در این فضا می باشد. بنابراین افرادی که بتوانند در زندگی واقعی از هوش اجتماعی خود به بهترین نحو استفاده کنند، می‌توانند در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، نیز احساسات خود را کنترل کرده و در مواجهه با اخبار، اطلاعات و مطالب مختلف رفتار مناسبی از خود نشان دهند.

شبکه های اجتماعی مجازی، نوعی اجتماع مجازی هستند که به کاربران اجازه می دهند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، در فعالیت های اجتماعی مختلف شرکت کنند و اطلاعات مورد نیاز یا دلخواه خود را به دست آورند.

کاربران در فضای عمومی شبکه های اجتماعی هدف های متفاوتی برای جمع شدن دور یکدیگر دارند، ازجمله مذاکره در مورد هویت، پشتیبانی از یکدیگر، همکاری، به اشتراک گذاری اطلاعات ، شوخی ها و سرگرمی های مختلف.

بنابراین مشابه اجتماعات در دنیای واقعی، کاربران شبکه های اجتماعی نیز درگیر روابط اجتماعی مختلف می شوند و برای برقراری ارتباط صحیح و موثر و رفتار مناسب در این اجتماع مجازی، نیاز به هوش اجتماعی بالا دارند.

شبکه های اجتماعی فضای مجازی به علت دسترسی آسان، تنوع زیاد و جذابیت‌های بالایی که دارند، افراد زیادی مخصوصاً نوجوانان و جوانان را به خود جذب کرده اند.

شبکه های اجتماعی در کنار مزایایی که دارند، اثرات منفی نیز می‌توانند بر سلامت افراد بگذارند. افسردگی، انزوا و گوشه گیری، کاهش اعتماد به نفس، درگیر شدن در دوستی‌های غیراخلاقی و یا خارج از چارچوب خانواده و قرار گرفتن تحت تاثیر اخبار و شایعات فضای مجازی، از اثرات منفی شبکه‌های اجتماعی بر روی برخی از کاربران می باشد.

تحقیقات پژوهشگران نشان می‌دهد که افرادی که در زندگی واقعی خود توانایی برقراری ارتباط صحیح و مؤثر با اطرافیان ندارند، به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پناه می‌برند.

برخی از افراد نیز توانایی کنترل احساسات و هیجانات خود را در موقعیت‌های مختلف ندارند، مثلاً در مواجهه با شایعات فضای مجازی و یا اخبار و اطلاعاتی که در این فضا منتشر می شود، نمی‌توانند برخورد مناسبی داشته باشند و رفتار و احساسات آن‌ها تحت تاثیر این اخبار قرار می‌گیرد. این نوع افراد دارای هوش اجتماعی بسیار پایینی هستند.

افرادی که هوش اجتماعی پایینی دارند، نسبت به دیگر افراد مهارت‌های اجتماعی ضعیف‌تری دارند و روابط بین فردی نامناسب‌تری دارد. این افراد بیشتر از دیگران احساس تنهایی می‌کنند و در تعامل‌های رو در رو، دچار اضطراب می شوند. این افراد بیش از دیگران به شبکه‌های اجتماعی وابسته می‌شوند و به این شبکه‌ها اعتیاد پیدا می‌کنند.

افرادی که از برقراری روابط اجتماعی هراس دارند، یا عزت نفس مناسبی برای انجام این کار ندارند، احتمالاً سعی می‌کنند از ارتباط های دوطرفه در زندگی واقعی فرار کنند. این افراد همچنین با مقایسه توانایی خود با دیگران به نوعی احساس سرزنش و خود کم بینی نیز دچار می شوند. این مسائل فرد را قانع می‌کند تا از روش‌های دیگری به دنبال پر کردن خلأهای روانی ایجادشده باشد.

شبکه های اجتماعی که در آن هویت افراد ناشناس باقی می‌ماند، موقعیت بسیار مناسبی برای فعالیت‌های مختلف و بروز شخصیتی متفاوت از زندگی واقعی برای این افراد فراهم می‌کند. بنابراین افرادی که دارای هوش اجتماعی پایینی هستند، به شبکه‌های اجتماعی پناه می‌آورند و میزان استفاده از اینترنت در این افراد افزایش پیدا می کند، به گونه ای که رفتارهای اعتیادگونه در آن‌ها به وجود می‌آید.

علاوه براین، تعاملات رو در روی اجتماعی خود را کاهش می دهند و بیشتر روابط بین فردی را به شبکه های اجتماعی و فضای مجازی می کشانند. زیرا در شبکه های اجتماعی، برای برقراری ارتباط با افراد مختلف، رفتار، گفتار و کارکرد زبان و بدن دخالتی ندارد.

به همین دلیل فرد بیشتر تمایل دارد تا در شبکه اجتماعی با هویت ناشناس یا هویت های جعلی و تخیلی که آروزی او هستند، فعالیت داشته باشد. خاصیت گمنامی در فضای مجازی، به کاربران این امکان را میدهد تا بخش های جست وجو نشده و محقق نشدۀ خود را محقق کنند.

از سوی دیگر وابستگی به شبکه‌های اجتماعی در افراد عادی نیز، منجر به کاهش روابط فرد با محیط اطراف و دوستان و خانواده می‌شود. تکرار این مسئله باعث کاهش هوش اجتماعی افراد معتاد به فضای مجازی می‌گردد.

افرادی که توانایی درک دیگران را داشته باشند و بتوانند در موقعیت‌های مختلف به صورت هوشمندانه عمل کنند و ارتباط مؤثری با اطرافیان خود برقرار کنند، دارای هوش اجتماعی بالایی هستند.

هوش اجتماعی بالا به افراد کمک می کند تا مهارت‌های اجتماعی داشته باشند توانایی پردازش اطلاعات اجتماعی داشته باشند و به آگاهی‌های اجتماعی دست پیدا کنند.

افرادی که در زندگی واقعی هوش اجتماعی بالایی دارند، روابط محکمی با اعضای خانواده و دوستان خود دارند و عزت نفس آن ها نیز بالاست. این افراد در زمان حضور در شبکه های اجتماعی به دنبال پرکردن خلأهای عاطفی و روحی و روانی خود نیستند. و به دنبال دوستی های خارج از چارچوب نمی گردند.

افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، در برخورد با اخبار و اطلاعات منتشر شده در شبکه های اجتماعی به دنبال منابع معتبر و موثق هستند و احساسات خود را به خوبی کنترل می کنند. در نتیجه حضور آن ها آسیبی به دیگران نیز نمی زند و در دام شایعه پراکنی نیز قرار نمی گیرند.

از طرفی برخورد همراه با احترام را، نه تنها در زندگی واقعی بلکه در مواجهه با افراد در شبکه های اجتماعی رعایت می کنند. افراد دارای هوش اجتماعی بالا، حضوری هدفمند در شبکه های اجتماعی دارند و با هویت واقعی خود فعالیت می کنند.

توانایی پردازش اطلاعات شبکه های اجتماعی، آگاهی از استراتژی های ارتباطی شبکه های اجتماعی مجازی، آگاهی از مسائل اجتماعی شبکه های مجازی و مهارت های اجتماعی و آداب معاشرت مجازی در حیطه هوش اجتماعی مجازی قرار می گیرند.

حقیقت این است که به خودی خود شبکه های اجتماعی، بستر بروز رفتار های نابهنجار و نادرست نیست، بلکه میزان آگاهی اجتماعی، مهارت اجتماعی و پردازش اطلاعات اجتماعی کاربران حاضر در این شبکه ها است که بر عادات کلی این فضا تاثیر گذار است.

در صورتی که هوش اجتماعی افراد افزایش پیدا کند، چه از طریق آموزش در سنین کودکی و چه در بزرگسالی، نه تنها ارتباط افراد در دنیای واقعی به نحو مطلوبی انجام می پذیرد، بلکه در فضای مجازی نیز شاهد رفتار های هنجارشکنانه و نادرست نیز نخواهیم بود.

دوستان و همراهان گرامی لاین استور شما می توانید از سایر مقالات آموزشی و همچنین دوره های جامع و کاملی که کارشناسان ما برای شما فراهم کرده اند بهره مند شوید.

? مقالات رایگان دانشگاه مفهومی شبکه های اجتماعی