در طول تاریخ ابزارهای مختلفی به عنوان رسانه برای انتقال پیام وجود داشته است. در گذشته تلگراف، تلفن و سپس روزنامه، رادیو، تلویزیون و سینما از مهمترین ابزارهای انتقال پیام به مخاطبان بوده اند.

پیشرفت در زمینه فناوری و کار با اینترنت، باعث شد تا رسانه های جدیدی، برای انتقال پیام و انتشار اخبار و اطلاعات، به کمک رسانه های قبلی بیایند. در رسانه های اجتماعی برخلاف رسانه های قبلی که مخاطب فقط گیرنده پیام بود، مخاطبین خود تولید کننده پیام و نشر دهنده آن هستند.

افرادی که عضو رسانه های اجتماعی می شوند، دیگر به عنوان مخاطب شناخته نمی شوند، و به عنوان «کاربر» معرفی خواهند شد. کاربران رسانه های اجتماعی، ضمن تولید و انتشار انواع محتوا، در این فضاها با دیگران تعامل می کند و نظرات و عقاید خود را در رابطه با اخبار و اطلاعات و محتواهای مختلف، بیان می کنند.

شبکه‌های اجتماعی گونه‌ای از رسانه‌های اجتماعی هستند که در آن که امکان دستیابی به شیوه جدیدی از ارتباطات و همچنین تولید و اشتراک‌گذاری محتوا را فراهم آورده‌اند. این قابلیت باعث شده تا افراد زیادی به عضویت شبکه اجتماعی دربیایند.

یکی از ویژگی اساسی شبکه های اجتماعی اطلاع‌رسانی از وقایع و تحولات گوناگونی است که در سراسر جهان به وقوع می‌پیوندد. حضور میلیون‌ها کاربر در شبکه‌های اجتماعی و دسترسی آسان به شبکه‌های اجتماعی این امکان را فراهم آورده تا انسان‌ها به سرعت از وقایع و حوادث جهان، اطلاع پیدا کنند و هیچ حادثه‌ای حتی در دورترین نقاط جهان از نظر مردم دور نماند.

امروزه شبکه‌‌های اجتماعی مجازی تنها ابزارهای جدیدی نیستند که امکانات جالب توجهی را در اختیار کاربران اینترنتی قرار داده باشند. شبکه‌های اجتماعی را فراتر از گونه‌ای وب‌سایت می‌توان به عنوان رسانه‌هایی در نظر گرفت که در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی تغییراتی ایجاد کرده‌اند.

نقش رسانه ای شبکه‌های اجتماعی باعث شده تا فاصله بین جوامع و افراد از میان برداشته شود و در زمان بسیار کوتاهی حجم وسیعی از اطلاعات و اخبار منتقل شود و به همین دلیل دسترسی به اطلاعات روز در بین تمام افراد در اقصی نقاط جهان فراهم آمده است.

واقعیت این است که با وجود شبکه‌های اجتماعی مفاهیمی مانند قلمرو جغرافیایی و حاکمیت دولت بر مرزهای فیزیکی بسیار کم‌رنگ شده است و افراد با انواع ملیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف، حتی بدون هیچ شناختی نسبت به همدیگر، شبکه های اجتماعی مجازی را تشکیل داده‌اند و اطلاعات و اخبار را به سرعت با یکدیگر مبادله می کنند.

بیان عقاید و نظرات و دسترسی سریع به انواع محتوا و اخبار و اطلاعات در شبکه های اجتماعی، باعث شده تا افکار عمومی به سمت و سوی خاصی جهت پیدا کنند. بنابراین شبکه های اجتماعی در کنار ویژگی های مختلفی که دارد، به عنوان یک رسانه سریع و پرمحتوا، در دسترس همگان قرار گرفته است.

• قابلیت دسترسی

رسانه های اجتماعی به راحتی در دسترس عموم مردم قرار دارند و در واقع افراد با سنین، جنسیت، فرهنگ، عقاید، تحصیلات و ویژگی های شخصیتی مختلف به آسانی می توانند به رسانه های اجتماعی دسترسی داشته باشند.

با داشتن گوشی تلفن همراه هوشمند و اینترنت، به آسانی می توان به رسانه های اجتماعی دسترسی داشت و در آن ها فعالیت نمود. در حالی که تولید محتوا در رسانه های جمعی در اختیار دولت ها یا سازمان های خاصی است و حتی افراد جامعه برای تولید محتوای تبلیغاتی و انتشار از طریق رسانه های جمعی نیاز به پرداخت هزینه های زیادی دارند. در رسانه های اجتماعی، کاربران می توانند انواع محتواهای مختلف از جمله ویدئو، متن، صوت و… را با هزینه کم تولید کرده و به اشتراک بگذارند.

• دانش و مهارت

همانطور که اطلاع دارید و احتمالاً شما نیز یکی از کاربران رسانه های اجتماعی هستید، برای تولید پیام، اخبار و انتشار آن، نیاز به دانش و مهارت خاصی نیست. افراد با سطح تحصیلاتی پایین و با مهارت های بسیار کم می توانند در این رسانه ها تاثیرگذار باشند.

در حالی که برای فعالیت در رسانه های جمعی لازم است تا افراد آموزش های خاصی را دنبال کرده و مهارت های مشخصی داشته باشند.

• نوع محتوا

در تمام رسانه های جمعی مانند رادیو، تلویزیون، مجلات و روزنامه ها، محدودیت تولید محتوا وجود دارد و انواع محتواهای تولید شده بر اساس قوانین و در چارچوب های خاصی تولید و منتشر می شوند.

اما در رسانه های اجتماعی که کاربران با سلایق مختلف و حتی با هویت مخفی، اقدام به تولید محتوا می کنند. هر نوع محتوایی توسط کاربران تولید و منتشر می شود و هیچ سانسوری وجود ندارد.

• اعتبار محتوا

با توجه به اینکه بر رسانه های جمعی دولت یا موسسات خاصی نظارت دارند و اکثراً مطابق قوانین اجتماعی و مدنی خاصی، فعالیت می کنند، محتواهای تولید شده دارای اعتبار بالایی است و قابل اعتماد می باشند.

اما فعالیت آزادانه کاربران در رسانه های اجتماعی، باعث تولید محتواهایی غیر قابل اعتماد می شود. در حال حاضر شایعات و اخبار کذب، بخش جدایی ناپذیر رسانه های اجتماعی، مخصوصاً شبکه های اجتماعی شده است. به همین دلیل دریافت اخبار معتبر از این رسانه ها، نیاز به سواد رسانه های بالا و آگاهی دارد.

• چند رسانه ای

در رسانه های جمعی محتواهای تولید شده معمولاً در قالب متن، صوت و تصویر هستند، در حالی که در رسانه های اجتماعی علاوه بر متن، صوت و تصویر، گرافیک، لینک، انیمیشن و… نیز برای تولید و نشر محتوا استفاده می شوند.

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، شبکه های اجتماعی گونه ای از رسانه های اجتماعی هستند. انواع مختلف رسانه های اجتماعی ابزاری برای برقراری ارتباط با گروه های خاصی از افراد هستند، در حالی که شبکه های اجتماعی برای برقراری ارتباط بین عموم مردم راه اندازی شده اند. البته برخی از شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، هم زمان قابلیت رسانه و شبکه ای بودن را با هم دارند.

رسانه های اجتماعی راهی برای اشتراك گذاری اطلاعات با مخاطبان است و هر كسی فرصت برای ایجاد و توزیع اطلاعات دارد، در حالی كه شبكه های اجتماعی عامل تعامل کاربرانی هستند که با هدف مشترک و یا گرد موضوع مشترکی با هم گروه تشکیل داده و به تبادل نظر می پردازند و با هم تعامل می کنند.

شما عزیزان می توانید از سایر مقالات آموزشی و دوره های رایگان جامع و کاربردی دانشگاه مفهومی شبکه های اجتماعی بهره مند شوید.

? دوره های رایگان ? مقالات رایگان