? بسیاری از مشکلاتی که شبکه‌های اجتماعی بر روابط بین فردی و اجتماعی و سلامت جسم و روان افراد می‌گذارند، به دلیل عدم فرهنگ‌سازی استفاده صحیح از این شبکه‌ها است.

پادکست تاثیرات شبکه های اجتماعی بر فرهنگ و آداب و رسوم ؛ بنشوید :

سلام به همه همراهان همیشگی لاین استور، مشاور و مجری آموزش و تبلیغات در شبکه های اجتماعی؛ متأسفانه کمبود بسترهای فرهنگی در کشور در زمینه استفاده اصولی و درست از شبکه‌های اجتماعی، باعث شده تا این شبکه‌ها فرهنگ و آداب رسوم کشور را نیز تحت تاثیر قرار دهد و نگرش و باورهای جدیدی را در ذهن مردم ایجاد کنند.

افراد در شبکه‌های اجتماعی بدون این‌که همدیگر را ببینند، مانند همدیگر، فکر و حتی عمل می کنند. حضور کاربران زیادی از سراسر جهان با عقاید متفاوت در این شبکه‌ها، زمینه تاثیرگذاری بر افکار و عقاید دیگر افراد حاضر در این شبکه ها را فراهم آورده است.

این مقاله با هدف بررسی تاثیرات شبکه های اجتماعی بر فرهنگ و آداب رسوم کشور، به نگارش درآمده است. کشوری که با داشتن دیرینه تاریخی غنی، از کهن ترین سرزمین های جهان است. کشوری تمدن ساز که فرهنگ و آداب و رسوم متنوع در بین اقوام مختلفِ ساکن در آن، مشاهده می شود، اما متاسفانه در سال های اخیر، برخی از آداب یا فراموش شده اند یا تغییر کرده اند و آداب و رسومی جدید بروز و ظهور یافته اند.

استفاده نادرست و غیراصولی از این شبکه ها و حضور بی هدف و مستمر در شبکه های اجتماعی، باعث وابستگی و اعتیاد برخی از کاربران به این فضا شده است. این وابستگی و اعتیاد که نتیجه ای جز، انزوا و گوشه گیری ندارد، باعث دور شدن افراد از دیگر اعضای خانواده، دوستان، اقوام و اجتماع شده است.

آداب و رسوم دور هم نشینی و گپ و گفتگوهای شبانه اقوام و دوستان، یکی از بهترین آداب ایرانی ها از قدیم بوده است. فرهنگی که باعث افزایش محبت بین افراد شده و پشتیبانی آن ها از یکدیگر در امور سخت و مختلف، را به دنبال دارد.

اگرچه هنوز این آداب و رسوم زیبا  در برخی از نقاط کشور، مخصوصاً روستاها وجود دارد، اما بروز شبکه های اجتماعی، فعالیت های مستمر و اعتیاد به این شبکه ها، افراد را منزوی و گوشه گیر کرده است. به گونه ای که این افراد، حتی تمایل و زمانی برای قرار گرفتن در کنار اعضای خانواده خود در همان منزل ندارند، چه برسد به اقوام و فامیل و دوستان!

متاسفانه آنچه به خوبی در اطراف ما به چشم می آید، این است که گوشی های هوشمند و شبکه های اجتماعی جایگزین، ارتباطات واقعی شده اند. حتی اگر دورهمی هایی هم در بین اعضای خانواده برگزار شوند، بازهم مشاهده می شود، افراد در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی سیر می کنند.

فراموش شدن آداب صحبت با یکدیگر و از دست رفتن هنر گوش کردن به درددل های هم دیگر، از اثرات دور شدن از زندگی واقعی در سایه اعتیاد به شبکه های اجتماعی است. به نظر می رسد، اگر تلفن همراه هوشمند را از دست بسیاری افراد بگیریم، افراد تمایلی به صحبت کردن با یکدیگر ندارند، شاید هم خوب صحبت کردن را فراموش کرده اند.

انزوا و گوشه گیری، باعث دور شدن اعضای خانواده از همدیگر، دور شدن از فعالیت های اجتماعی و به مرور باعث فراموش شدن آداب و رسوم های جمعی می شود. برخی از خانواده ها نیز، دورهمی های واقعی را به دورهمی در گروه های خانوادگی در فضای مجازی، منتقل کرده اند. اما آیا احساس هایی که در ملاقات های واقعی و رودرو مبادله می شود، در شبکه های اجتماعی نیز قابل لمس هستند؟

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی بر فرهنگ پوشش، نوع صحبت کردن، روابط با جنس مخالف و … نیز تاثیر گذاشته است. برخی از کاربران، به نوعی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی زندگی می کنند و حتی می توان گفت در این شبکه ها نفس می کشند.

مسلماً این نوع حضور، بر زندگی واقعی و رفتار و گفتار آن ها بسیار تاثیر گذار است.  این افراد تحت تاثیر دیگر کاربران، رفتار و آداب و رسوم خود را مشابه آن ها تغییر می دهند. مسئله ای که در برخی از اطرافیان ما نیز مشهود است.

همانطور که می دانید، در سال های اخیر، آداب و رسوم عجیب و غریبی در جامعه جایگزین شده است، که با فرهنگ قبلی جامعه همخوانی ندارد. اغلب یا حتی می توان گفت اکثر این آداب و رسوم، تحت تاثیر فضای مجازی و فعالیت کاربران در شبکه های اجتماعی، بروز و ظهور پیدا کرده اند. مانند جشن طلاق، جشن عروسی و تولد های عجیب و غریب، و مراسم هایی که هرگز در فرهنگ و آداب رسوم  نه ‌تنها کشور ما، بلکه بسیاری از کشورها هیچ جایگاهی ندارند.

نشان دادن زوایای مادی زندگی که به عادت برخی از کاربران تبدیل شده است، دیگر افراد را به شبیه سازی زندگی خود با دیگران، متمایل می کند و ناخودآگاه افراد را به مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی دعوت می کند.

این افراد با الگو گرفتن از کاربرانی در این شبکه‌ها که توجه بقیه را به خود جلب کرده اند، سعی می‌کنند تا نه تنها کالاها و اجناس مصرفی، بلکه رفتار و گفتار خود را نیز مشابه آن ها تغییر دهند. درصورتی که موفق نشوند، افسرده و گوشه گیر شده و عزت نفس خود را از دست می دهند. و یا برای رسیدن به جایگاه موردنظر خود ممکن است به دست به کارهای نادرست بزنند.

البته شبکه های اجتماعی برخی از دیدگاه های صحیح را نیز در جامعه رواج داده است، مثلاً فرهنگ‌سازی در زمینه حفاظت از محیط‌زیست یا ارتقای فرهنگ شهرنشینی و همچنین افزایش فرهنگ رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، بهبود رعایت بهداشت فردی و موارد مشابه.

فرهنگ کتابخوانی نیز یکی دیگر از فرهنگ های بسیار خوب است که متاسفانه در بین ما ایرانی ها مغفول مانده است. در سال های اخیر، با وجود فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، دسترسی به کتاب به صورت نسخه های دیجیتال و نسخه های صوتی، زمینه ای مناسب برای افزایش زمان مطالعه کتاب را در بین مردم فراهم آورده است.

بنابراین در صورتی که فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی، در بین مردم نهادینه شود، نه تنها اثرات منفی آن به شدت کاهش می یابد، بلکه به عنوان ابزاری در جهت معرفی و نهادینه شدن آداب و رسوم و فرهنگ های زیبا و مورد نیاز در سطح جامعه، نیز می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

دوستان و همراهان گرامی لاین استور شما می توانید از سایر مقالات آموزشی و همچنین دوره های جامع و کاملی که کارشناسان ما برای شما فراهم کرده اند بهره مند شوید.

? مقالات رایگان دانشگاه مفهومی شبکه های اجتماعی